11/23/2009

Portsmouth F.C and Drogheda United


Bu iki kulübün amblemleri her zaman ilgimi ve dikkatimi çekmiştir. Bu iki kulübün tarihini araştırdım ancak pek fazla Türkçe kaynak bulamadım. Ancak öğrendiğim kadarıyla Britanya'daki kıtlık zamanlarında bu iki şehir Osmanlı yardımı almışlar. Ve Osmanlı yardımlarına şükran olarak da kulüplerinin amblemlerine ay-yıldız koymuşlar. Ayrıca Drogheda şehrinin ambleminde de ay-yıldız figürü var. Burdan bu iki kulübe de bravo demek istiyorum. Portsmouth F.C 1898 yılında kurulmuş ve şu an İngiltere Premier Ligi'nde bulunuyor. Drogheda United ise 1919 yılında İrlanda'nın Drogheda kasabasında kurulmuş. Renkleri bordo-mavidir ve Trabzonspor ile kardeş takımdır.

1845'li yıllarda Britanya'da büyük bir kıtlık baş gösterir.Kıtlık ve susuzluğun etkisiyle salgın hastalıklar başlar, kısa zamanda kuzeyden güneye tüm Britanya'yı etkiler.Avrupa'nın hasta adam'ı, Osmanlı Devleti, o yıllarda dosta düşmana halen güçlü olduğunu göstermek adına çeşitli faaliyetlere girişmiştir, ilerleyen senelerde aşırı lüks harcamaların da amacı budur.Temelinden sarsılan büyük imparatorluğun yıkılışını geçiktirmek, yıkılışı bile şanına yakışır biçimde sağlamak, düşmana güçlü gözükmek adına yalnızca göz boyamaya çalışmaktır.Bu amaçlarla Sultan Abdülmecid döneminde Britanya'yadaki insanlara az da olsa yardım etmek, ölü sayısının bir milyonu geçtiği coğrafyayı daha fazla ceset tarlasına döndürmemek adına 3 gemi gönderilmiştir.Gemiler erzak doluydu, yiyecek yemek bulamayan, hastalıklardan iflahı kesilen halk için bu yardımlar çok önemliydi.O dönemde bile İngilizler limanlarını Osmanlı gemilerini açmadı.Osmanlı gemileri de yüklerini, İrlanda'nın kuzey doğusundaki Drogheda kasabasına indirdiler.

Burdan 5 yıl sonrasına geçelim.5 yıl öncesinde limanlarını Osmanlı yardımına açmayan İngilizler, aradan geçen süreçte Osmanlılar ile yaptıkları çeşitli gizli anlaşmalarla oldukça sığ da olsa diplomatik ilişki kurmuşlardı.Elde İngiliz-Osmanlı ilişkilerine dair fazlaca sahih bilgi bulunmamakla birlikte, 1850 yılında Portsmouth limanına eğitim amaçlı giden iki geminin bu anlaşmalar sonucunda limana yanaşabildikleri düşünülmektedir.Britanya'da yaşanan kıtlığın etkileri o dönemde de sürmekte idi ve limana demirleyen, kimi kaynaklarda İngiliz yapımı olma ihtimallerinden bahsedilen Mirat-ı Zafer ve Serag-Bahri isimli gemilerinin mürettabatından salgın hastalıklara yakalanıp ölenler olmuştur.Seyir ve topçuluk eğitimi için gittikleri Portsmouth'ta hayatlarını kaybeden 26 asker, o deönemin kendine has şartları nedeniyle Anadolu'ya getirilememişler ve öldükleri topraklara gömülmüşlerdir.1902 yılında kabristan haline getirilerek etrafı çevrilen mezarlık, T.C. Genelkurmay Başkanlığı tarafından 1985 yılında şehitlik statüsüne alınmış, 1993 yılında da bugünkü halini almıştır.

İkisini birleştirelim şimdi.1919 yılında, İrlanda'nın Drogheda kasabasında bir futbol kulübü kuruluyor, adı Drogheda United.Kulübün amblemi, şehrin amblemi ile aynı figürü taşıyor, Osmanlı yardımlarına şükran adına ay ve yıldız. Diğer yanda limanlarını açmayan krallık.5 yıl sonra Osmanlı ile kurulan ilişki, sonucunda yaşanan ölümler.Mürettebattan ölenlerin ve hayatta kalarak geri dönenlerin, halen ülkede var olan salgın hastalıklarda halka yardım ettiğine dair iddialar da mevcut.Eğer bunu göz önüne alırsak, Drogheda'da, İrlanda Cumhuriyeti'nde yaşananların güneydoğu İngiltere'de de yaşandığına ihtimal vermek mümkün.Ancak Portsmouth kulüp tarihinde de bahsedildiği, oralarda kabul gördüğü şekliyle, 3. Haçlı Seferi sırasında, 1191'de Kıbrıs adasını alan İngiltere kralı I. Richard, Aslan Yürekli Richard, 1194'te zamanın en önemli limanlarından biri olan bu şehre bu armayı Kıbrıs'tan getirmiş.Burda hemen şu soru geliyor akla, 1191'de ay-yıldız Kıbrıs'ta ne arıyor?Bu noktayı tarihçilere bırakalım

Hepsinden değerlisi, 23 Mayıs 2006 tarihli The Sun haberi.İşi gereği Yemen'de bulunan bir İngiliz vatandaşı, şahsi arabasında tek başına iken radikal dinci gruplara mensup birkaç kişi tarafından durduruluyor.Elleri silahlı, hatta AK-47 sahibi bu şahısların kendisini öldüreceğini ya da rehin alınacağını düşünen Tony Restall, ilginç bir biçimde herhangi bir sorun yaşamadan serbest bırakılıyor.Nedeni ise arabasının ön camında bulunan sticker, Portsmouth kulüp logosu.

Şehitlikte halen üç adet özgün mezar taşı bulunmaktadır. Bunlardan biri “kullu nefsun zâikatul mevt” (her nefis ölümü tadacaktır) ibaresi ile başlayıp şehitlikte yatan tüm “asakir-i İslam' dan merhumin'in ruhları için el Fatiha” (merhum İslam askerlerinin ruhları için el Fatiha) ile her iki gemi mürettebatından, bu şehitlikte yatanların tümüne birden ithaf edilmiştir. Burada ilginç olan diğer bir nokta ise bu taşın üzerinde yer alan ay yıldızın bir yandan Türk-Osmanlı geleneğini çağrıştırırken aynı zamanda Gosport'un karşısında yer alan Portsmouth kentinin sembolü olması ve günümüzde de bu özelliğini sürdürmesidir.Evet, bu kent ay-yıldız sembolünü benimsemiştir. Bu, tabii ki, oraya gelen iki gemi nedeniyle olmamıştır.


Dilbilimciler kentin adının Eski İngilizce'de “kaz” anlamına gelen gosa ve kökeni Latin olan, “liman” anlamındaki portus kelimelerinden türetildiğini iddia etmektedirler. Ancak kentin, günümüzde de halk arasında yaygın olan diğer bir adı da "Turk Town" yani "Türk Kasabası"dır. Gosport doğumlu halk ozanı Cyril Towney'e göre Gosportlular kendilerini her zaman Türk olarak tanımlamışlardır. Towney ile bu konuda görüşmüş olan folklor uzmanı J. E. Mann bir Gosportlu olarak kendisinin de anımsayabildiği en erken yaştan bu yana bu gizemli bağlantıyı bildiğini, ancak yerel yazılı kaynaklardan hiç birinde bu ada rastlanmadığını belirtmektedir.
bölgede Türkler ile ilgili diğer bir ad da “HMS Sultan” dır. Halen bir yer adı olan ve burada bulunan bir Kraliyet Donanması okuluna adını veren HMS (Her Majesty' s Ship: Majestelerinin gemisi) Sultan, aslında bir geminin adıdır. Adı daha önce “Triumph” olan geminin adı, 1870 yılında Sultan Abdülaziz' in İngiltere' yi ziyareti nedeniyle “Sultan” olarak değiştirilmiştir. Bölgedeki Türk izlerinin tümü denizcilik ile sınırlı değildir. Örneğin Fort Nelson Kalesi'nde yer alan Kraliyet Silah Müzesi'nin koleksiyonunun en değerli parçalarından biri de 1464 tarihli bir Türk topudur. 19. yüzyılda Çanakkale Boğazı'nda koruma amaçlı olarak kullanılmakta olan bu tarihî top 1868' de General Sir John Lafroy'un girişimi üzerine Osmanlı Devleti tarafından İngiltere'ye hediye edilmiştir. İngiltere'de Gosport ve Portsmouth' un içinde yer aldığı Hampshire Bölgesi Londra ile bağlantılı önemli limanlara sahip olduğundan, araştırmalar derinleştikçe buradan Osmanlı-Büyük Britanya ilişkilerinin tarihine yeni boyutlar getirebilecek daha pek çok belge, eser ve anı gün ışığına çıkabilecektir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.